رفلاكس معده در كودكان يكي از رايج‌ترين مشكلاتي است كه كودك و پدر و مادر را درگير خود مي‌كند. منظور از رفلاكس معده، برگشت محتويات درون معده به مري است؛ كه منجر به ناراحتي كودك مي‌شود. رفلاكس معده به دلايل مختلفي رخ مي‌دهد؛ و علائم آن بسته به شدت و سن كودك متفاوت است. طبيعتاً مي‌توانيم بگوييم كه باتوجه‌به شرايط كودك درمان‌هاي مختلفي نيز براي اين مسئله وجود خواهد داشت. از اين‌جهت دانستن علت، علائم و روش‌هاي درماني رفلاكس معده در كودكان مي‌تواند براي والدين بسيار كمك‌كننده باشد. به همين خاطر ما در اين مطلب سعي مي‌كنيم تا راجع به ابعاد مختلف اين موضوع صحبت كنيم. پس اگر در اطراف شما نيز كودكي دچار مشكل رفلاكس معده شده است تا پايان اين مطلب همراه ما باشيد. براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد مشاوره كودك كليك كنيد.

منبع: رفلاكس معده در كودكان

رفلاكس معده چيست؟

به طور طبيعي زاويه اتصال مري به معده و همين‌طور عضلات اين قسمت از بدن به‌گونه‌اي هستند كه غذا نمي‌تواند از معده به داخل مري برگردد. اما در بعضي از بيماري‌ها مانند رفلاكس معده شرايط كمي فرق مي‌كند. رفلاكس معده يك مشكل گوارشي است كه در آن محتويات معده كودك به داخل مري برمي‌گردد. هنگامي كه رفلاكس معده رخ مي‌دهد به دليل برخورد اسيد معده با ديواره مري كودك در ابتداي معده يا اصطلاحاً سر دل خود احساس سوزش مي‌كند؛ تشخيص اوليه پزشك با توصيف علائم انجام مي‌شود؛ اما براي تشخيص قطعي‌تر بهتر است از آزمايش‌هايي نظير سونوگرافي، راديوگرافي و آندوسكوپي استفاده كرد.

علائم رفلاكس معده در كودكان

علائم رفلاكس معده باتوجه‌به گروه سني كودك مي‌تواند متفاوت باشد‌. مهم‌ترين و رايج‌ترين علامت رفلاكس معده حالت تهوع و برگرداندن غذا است. كودكان با سن پايين‌تر عمدتاً علائمي نظير سوزش سر دل را تجربه نمي‌كنند بااين‌حال هرچه سن كودك بيشتر مي‌شود تجربه اين علامت هم افزايش پيدا مي‌كند. از ديگر علائم رفلاكس معده در كودكان مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

• احساس تهوع و برگرداندن غذا
• آروغ زدن كودك
• بروز مشكلات تنفسي
• مشكل در هنگام خوردن غذا
• تغيير رنگ دندان‌ها به دليل بازگشت اسيد معده
• آسيب‌ديدن ميناي دندان
• احساس ناراحتي در شكم يا قفسه سينه
• بي‌تابي و گريه مداوم پس از خوردن غذا
• كاهش وزن كودك
• مشكلات خواب
• احساس سوزش گلو
• گلودردهاي مداوم
• سختي بلع در كودكان
• بوي بد دهان
• عفونت ريه يا گوش
• سكسكه
• بي‌اشتهايي كودك ( توصيه مي كنيم مقاله درمان بي اشتنهايي كودك را مطالعه نماييد. )
• دردهاي شكمي
• احساس خفگي

اهميت توجه به رفلاكس معده در كودكان

رفلاكس معده كه عمدتاً در دوران نوزادي رخ مي‌دهد در بسياري موارد به‌صورت خودبه‌خودي و با گذشت زمان يا درمان‌هاي رايج از بين مي‌رود. بااين‌حال مواقعي پيش مي‌آيد كه وضعيت كودك غيرطبيعي و وخيم مي‌شود. در چنين شرايطي كودكان مشكلات رشدي پيدا مي‌كنند و علائمي از رشد ضعيف و مشكلات تنفسي در او بروز پيدا مي‌كند. به همين خاطر بسيار مهم است كه نسبت به نشانه‌هاي اين بيماري حساس باشيد و در صورت مشاهده آنها از يك متخصص كمك بگيريد. توصيه مي كنيم مقاله تاخير در رشد كودك را مطالعه نماييد.

دلايل رفلاكس معده در كودكان

اغلب رفلاكس معده به دليل ضعيف بودن ناحيه اسفنكتر پايين مري رخ مي‌دهد. هنگامي كه اين ناحيه از بدن ضعيف باشد محتواي معده با كوچك‌ترين تحريك و فشار وارد مري مي‌شود و منجر به رفلاكس مي‌شود. افزايش وزن و چاقي كودك يكي ديگر از علت‌هاي فشار به معده است. (مقاله علت چاقي كودك را مطالعه نماييد.) علاوه بر اين مصرف برخي داروها ممكن است منجر به ايجاد رفلاكس معده در كودكان شود. از جمله اين داروها مي‌توان به داروهاي آنتي‌هيستامين، آسم، مسكن و… اشاره كرد. به پشت خوابيدن كودك مي‌تواند احتمال ايجاد رفلاكس معده را افزايش دهد. علاوه بر اين علل ايجاد رفلاكس معده مي‌تواند به دليل برخي بيماري‌هاي ديگر نظير التهاب معده و روده آلرژيك، انسداد معده، ازوفاژيت ائوزينوفيليك رخ دهد. در كنار تمامي اين‌ها متخصصين از دو علت رايج براي رفلاكس معده در كودكان صحبت مي‌كنند. اين دو علت عبارتند از:

اندازه لوله مري در كودك

لوله مري نيز مانند هر اندام ديگري به‌تدريج و با بالارفتن سن كودك رشد بيشتري مي‌كند. مري در كودكان زير دو سال معمولاً بين 3 تا 4 سانتي‌متر است؛ و اين مي‌تواند يكي از دلايل مهم براي رفلاكس معده باشد. زيرا تحقيقات نشان مي‌دهد بين طول مري و شدت رفلاكس رابطه معكوس وجود دارد. اين به معناي آن است كه هرچقدر طول مري كمتر باشد كودك با احتمال بيشتري رفلاكس معده را تجربه خواهد كرد.

زاويه اتصال مري به معده

به طور طبيعي مري با يك زاويه 15 درجه به معده متصل مي‌شود. اما در بعضي از افراد اين زاويه 90 درجه يا حتي بيشتر است. تحقيقات متخصصان نشان مي‌دهد كه هرچه عدد اين زاويه بيشتر باشد احتمال بروز رفلاكس نيز بالاتر مي‌رود.

درمان رفلاكس معده

درمان رفلاكس معده در كودكان شامل دو دسته درمان‌هاي پزشكي و خانگي مي‌باشد. روش‌هاي پزشكي عمدتاً شامل دارودرماني و جراحي هستند؛ و درمان‌هاي خانگي بيشتر از طريق تغيير سبك زندگي و تغذيه به كودك كمك مي‌كنند. توصيه مي كنيم مقاله تغذيه سالم كودك را مطالعه نماييد.

درمان‌هاي پزشكي

در اكثر مواقع علائم كودكان مبتلا به رفلاكس معده با دارودرماني بهبود پيدا مي‌كند. از جمله داروهايي كه براي درمان رفلاكس معده كودكان استفاده مي‌شود مي‌توان به آنتي ‌اسيد، بلاك‌كننده گيرنده H2، مهاركننده پمپ‌هاي پروتون اشاره كرد؛ كه رايج‌ترين آن‌ها داروهاي آنتي اسيد هستند.

هنگامي كه دارودرماني مؤثر واقع نشود و كودك نسبت به درمان مقاوم باشد بايد از جراحي استفاده كرد. ساختار دستگاه گوارش به اين شكل است كه در حالت طبيعي مانع بازگشت غذا به مري مي‌شود، در روش جراحي اصلاحي ساختاري روي دستگاه گوارش انجام مي‌شود. به اين صورت كه زاويه بين مري و معده اصلاح مي‌شود؛ و همچنين قطر سوراخ محل گذر مري از ديافراگم تنگ‌تر مي‌شود. با جراحي مري تمام علائم فرد برطرف خواهد شد.

درمان‌هاي خانگي

به دليل عوارض جانبي داروها و جراحي براي درمان رفلاكس معده در كودكان عمدتاً از درمان‌هاي خانگي استفاده مي‌شود. درمان‌هاي خانگي رفلاكس معده در كودكان عبارت‌اند از:

• پرهيز از برخورد با دود دخانياتي مثل سيگار
• تغذيه با حجم كمتر و دفعات بيشتر
• استفاده‌نكردن از لباس تنگ براي جلوگيري از فشار آمدن به شكم كودك
• قراردادن سر بالاتر از بدن هنگام خواب
• جلوگيري از خوابيدن كودك بلافاصله پس از غذا خوردن
• استفاده‌نكردن از غذاهاي نفاخ
• نخوردن مواد غذايي مانند لبنيات، گلوتن و گندم

همچنين پرهيز از مواد غذايي مانند قهوه، شكلات، ادويه‌جات تند، غذاهاي سرخ شده، آش و سوپ مي‌تواند به سلامت معده كودك كمك كند.

براي دريافت مشاوره در زمينه فرق گذاشتن بين فرزندان و كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سؤالات متداول

چه زماني بايد به‌خاطر رفلاكس معده كودك به پزشك مراجعه كنيم؟

بهتر است از همان ابتدا كه علائم رفلاكس معده در كودك را مشاهده كرديد به پزشك مراجعه كنيد تا از وخيم‌تر شدن علائم و پيشرفت بيماري جلوگيري شود. در صورت پيشگيري نكردن از علائم ممكن است اتفاقات مشكل‌سازي براي كودك رخ دهد.

آيا رفلاكس معده در كودكان بيماري خطرناكي است؟

رفلاكس معده در كودكان يك بيماري شايع است كه براي بسياري پيش مي‌آيد؛ و همچنين در بيشتر مواقع نيز با بالارفتن سن كودك اين مشكل از بين خواهد رفت. اما به‌هرحال بهتر است هنگامي كه نشانه‌هاي اين مشكل را در فرزندتان مي‌بينيد با يك متخصص مشورت كنيد. اين كار احتمال بروز نشانه‌هاي منفي جدي مثل عفونت ريه را از بين مي‌برد.

منبع: رفلاكس معده در كودكان